Wonen in het buitengebied heeft mij rust bezorgd. Ruimte om je heen geeft ook ruimte in je hoofd, de stilte is zalig voor je geest en mijn Fear Of Missing Out is aanzienlijk kleiner geworden nu de prikkels zijn afgenomen. Tegelijkertijd groeit er een bepaalde onrust.
Want nu ik de wereld en onze samenleving van een iets grotere afstand bekijk, verontrust onze manier van leven mij des te meer. Ik zie vriendinnen worstelen met de combinatie van ambitieuze banen en een druk gezinsleven. Ik voel de veeleisendheid van opdrachtgevers die onder (tijds)druk staan en soms het vrijwel onmogelijke verwachten. En ik zie met lede ogen aan hoe we de alarmerende berichten (en ze zijn er in duizendvoud!) over onze klimaatcrisis terzijde schuiven. Geen tijd om ons daar eens echt in te verdiepen, geen zin om ook nog daarmee bezig te zijn, geen energie om daarvoor de verantwoordelijkheid op te pakken.
Begrijp me goed: ik ben geen heilige op dit gebied. Nu en dan pak ik een vliegtuig, ik heb een auto en ik houd van comfort. Maar ik doe wel mijn best. Ik scheid mijn afval, ik eet nauwelijks vlees en ik heb mij stellig voorgenomen dit hele jaar geen nieuwe kleding of schoenen te kopen. Mijn kasten puilen uit en het voelt krankzinnig om maar te blijven kopen, kopen, kopen. Soms sta ik mezelf iets toe dat minder duurzaam is, vaak probeer ik bewuste keuzes te maken en vrijwel altijd zoek ik naar de balans.
Tijdens een vakantie in Griekenland afgelopen zomer zakte de moed me wel weer even in de schoenen. Delicatessezaken met de airco’s voluit en tegelijkertijd de deuren open om klanten naar binnen te lokken. Hoog in de bergen grote hoeveelheden vuilnis zomaar langs de kant van de weg. Frisdrankflessen, glas en papier: alles in dezelfde container, aan afval scheiden doet men nog niets. Daar bekroop me toch even de vraag: wat voor zin heeft het om in Nederland op je eigen vierkante meters moeite te doen, als men elders in Europa nog zo ver op ons achter lijkt te liggen qua duurzaam leven? Oftewel: waarom zou ik moeite doen als een ander niets lijkt te laten?
En toch kan ik het niet meer. Blijven kopen, gewoon omdat ik iets nieuws wilt hebben. Een vliegtuig pakken naar een bestemming zo dichtbij dat de trein een prima alternatief is. Airco of verlichting aanzetten in ruimtes waar ik niet eens bent. Gif strooien, omdat ik geen onkruid tussen mijn tegels verdraag. Wellicht komt het doordat ik dichter bij de natuur ben gaan wonen en daar een immense bewondering en ook respect voor voel. Ook al maken wij alles kapot op deze aarde: de natuur zal er nog veel langer zijn dan wij. Maar onverwoestbaar is zij niet.
Ik voel dat de diepgewortelde wens om beter voor onze aarde te zorgen hand in hand gaat met het verlangen naar een minder haastig leven. Het draait allemaal om aandacht. Niet voortdurend maar doorrazen, niet elkaar onder druk blijven zetten om nog beter en nog meer te presteren, niet apathisch op je schermpje staren, niet blijven streven naar een zo groot mogelijk sociaal leven. Veel vaker stilstaan, bewust zijn, keuzes maken. Of het ietsje meer mag zijn? Nee. Ik wil heel graag minder.
Deze column is eerder verschenen in Landidee (maart 2023, nummer 3), een uitgave van Vipmedia.