Het is de schrik van iedere tekstschrijver: een document terugkrijgen dat wemelt van de opmerkingen in de kantlijn of dat, erger nog, volledig lijkt te zijn herschreven zonder dat zichtbaar is gemaakt wat de gewenste correcties zijn. Meelezen en een aantal suggesties voor verbetering geven mag uiteraard: graag zelfs! Maar het corrigeren van een tekst die je door een tekstschrijver wordt voorgelegd, is officieus wel aan een aantal regels en afspraken gebonden.
Het is een vrij normale gang van zaken onder journalisten en tekstschrijvers: wanneer na een (telefonisch) interview de tekst is geschreven en volgens de schrijver klaar is voor publicatie of inleveren bij de opdrachtgever, wordt de tekst eerst nog ter goedkeuring aan de geïnterviewde voorgelegd. Hij of zij krijgt hiermee de gelegenheid om eventuele onjuistheden te verbeteren. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een (bedrijfs)naam verkeerd is gespeld of dat een jaartal bij nader inzien niet blijkt te kloppen.
De tekst wordt ter goedkeuring voorgelegd om eventuele onjuistheden te voorkomen.
Dit is natuurlijk geen probleem. De tekstschrijver wil, net als jij, dat de feiten kloppen en dat de geboden informatie in de tekst de juiste is. Met een correctieprogramma of eventueel een ander kleurtje (rood is bijvoorbeeld: moet weg, groen is: wil ik erin hebben) kun je in het artikel aangeven wat er volgens jou moet worden aangepast.
Dubbel werk
Het kan zijn dat een artikel anders is geworden dan je had gedacht of gehoopt. Bepaalde uitspraken die je deed, lijken zwart-op-wit of in de woorden van de schrijver harder of zelfs verkeerd over te komen. Je hebt het weliswaar zo gezegd, maar zou het toch graag iets anders geformuleerd zien. Het gebeurt ook dat de schrijver een anekdote die jij voor je gevoel ‘off the record’ vertelde heeft aangegrepen voor een sensationeel intro. En daar begint vaak de strijd tussen de schrijver en de geïnterviewde.
Hoe kun je ervoor zorgen dat je blij bent met wat je te lezen krijgt na een interview?
Opvallend vaak is namelijk juist die boute uitspraak die je deed de uitsmijter van het artikel geworden. De stelling die je stevig neerzette, is de basis voor het artikel gebleken. Als je die ontkracht, haal je de volledige tekst onderuit. Daarmee bezorg je de tekstschrijver niet alleen dubbel werk, maar ook een slecht humeur. Hoe kun je voorkomen dat de tekstschrijver of journalist opnieuw met zijn artikel moet beginnen? Hoe zorg je ervoor dat je zo min mogelijk correcties hoeft door te geven? En hoe kun je ervoor zorgen dat je blij bent met wat je te lezen krijgt na een interview?
Tien tips
- Bereid je goed voor op een interview. Zorg ervoor dat je weet waarom de journalist of tekstschrijver je wil spreken, wie de doelgroep is van het artikel en wat je aan deze doelgroep kwijt wilt. Ben je kritisch op de betreffende doelgroep? Dat is prima. Maar als je dat uitspreekt, komt het zeer waarschijnlijk ook in het artikel te staan.
- Wees je ervan bewust dat alles wat je zegt en doet tijdens een interview gebruikt kan worden in de tekst. Blaf je een serveerster af die je koffie met een voetenbad bezorgt? Kom je veel te laat voor de afspraak? Heb je je grote, natte hond meegenomen naar jullie gesprek? Grote kans dat de interviewer dit aangrijpt om een beeld van je te schetsen.
- ‘Off the record’ bestaat eigenlijk niet bij een journalist. Geef jij een groot geheim prijs of vertel je iets wat niemand nog weet? Er is geen enkele tekstschrijver die dit niet dolgraag in zijn tekst verwerkt – óók (of misschien wel juist) als je aangeeft dat het eígenlijk nog geheim is.
- Zorg dat je feitenkennis op orde is. Als je regelmatig wordt gevraagd naar bijvoorbeeld omzetcijfers of verkoopaantallen, zorg er dan voor dat je die paraat hebt. Je hoeft niets prijs te geven wat je niet wilt delen, maar het zorgt voor een aangenaam en vlot gesprek wanneer je weet waarover je praat.
- Feitelijke onjuistheden corrigeren mag altijd en wordt gewaardeerd. Maar feitelijk onjuist is niet het achterwege laten van door jou aangeboden informatie door de journalist of een interpretatie van de tekstschrijver.
- Suggesties voor verbetering zijn welkom. Leg uit waarom je denkt dat iets beter of anders kan worden omschreven en geef suggesties voor woordkeuzes of zinsopbouw. Vertrouw erop dat de schrijver van het artikel er net als jij een goed verhaal van wil maken.
- Zie je in de tekst niet terug wat jij juist heel belangrijk vond? Vraag je dan af of je het op goede manier hebt verteld en informeer bij de schrijver van het artikel waarom iets achterwege is gelaten.
- Val niet over ieder woordje. Mogelijk zou je het zelf soms anders hebben verwoord, maar dit is niet jouw tekst. Hoe meer op- en aanmerkingen je aanlevert, hoe groter de kans dat de schrijver geïrriteerd raakt en hoe kleiner de kans dat al je verzoekjes worden gehonoreerd.
- Realiseer je dat je bij het instemmen met een interview feitelijk al toestemming hebt gegeven voor publicatie. Je hebt het aan de goodwill van de journalist of schrijver te danken wanneer je bepaalde zinnen nog mag aanpassen. De tekst blijft altijd zijn of haar eigendom. De uiteindelijke beslissing om wijzigingen al dan niet over te nemen, ligt dus ook bij de schrijver.
- Vertrouw op de expertise van de tekstschrijver. Bekijk eventueel voorafgaand aan het interview zijn of haar website, zodat je een indruk krijgt van de persoon die je gaat interviewen.
Ieder z’n vak!
Word je uitgenodigd voor een interview? Leuk! Het levert je free publicity op en het artikel wordt zeer waarschijnlijk geschreven door iemand die ervaring heeft met interviewen en schrijven. Geef je daaraan over. Vertel je verhaal over jezelf, jouw dienst, product of service – en vertrouw op de tekstschrijver, die daarvan een mooi verhaal zal maken. Het is niet in zijn of haar belang om een slechte tekst af te leveren – integendeel. Jij vertelt wat je kwijt wilt, de interviewer schrijft dat naar beste eer en geweten op. Ieder zijn vak, toch?
