Leestip: Wildgroei – Nina Lykke

“Een moderne doktersroman over een vrouw met een midlifecrisis”, noemde de VPRO-gids het boek Wildgroei van de Noorse schrijfster Nina Lykke. Het verhaal over huisarts Elin, die vanuit haar praktijk in Oslo niet alleen haar stukgelopen huwelijk maar ook het verwende gedrag van haar veeleisende patiënten fileert, is een heerlijk boek voor in je koffer op weg naar je vakantiebestemming of zomaar wat vrije tijd.

“Niemand kent de onderstromen in de bevolking beter dan een huisarts. Ik heb het allemaal voorbij zien komen, glutenvrij, lactosevrij, suikervrij, elke kop in de krant of op internet die gezonde mensen wijsmaakt dat ze van al hun problemen verlost zullen worden als ze maar stoppen met het eten van brood of kaas. Middelbare mensen snappen niet waarom ze voortdurend zo moe zijn.

Middelbare mensen snappen niet waarom ze voortdurend zo moe zijn

Dat komt omdat je oud begint te worden, zeg ik tegen hen, maar ze geloven dat de ouderdom niet voor hen geldt. Dat zij de uitzondering op de regel zijn. […] Ze willen niet horen wat ik hun vertel, dat ze het kalmer aan moeten doen, tevreden moeten zijn, gevarieerd moeten eten en veel moeten bewegen, in die volgorde. Ik heb er schoon genoeg van om het te moeten zeggen, en zij hebben er schoon genoeg van om het te moeten aanhoren, maar het is de waarheid, en die is saai.”

Chablis van de thuistap

Met deze bespiegeling begint het boek Wildgroei. Aan het woord is de Noorse huisarts Elin, die op dat moment haar nachten noodgedwongen doorbrengt op de onderzoeksbank in haar spreekkamer in Oslo. Al twintig jaar stromen haar patiënten de hele dag door haar onderzoekskamer binnen met al hun kwaaltjes en neuroses. Elin had ook al twintig jaar een prima huwelijk met Aksel, in een prima rijtjeshuis gelegen in een prima buurt. De verveling die er de laatste tijd was ingeslopen, heeft Elin bestreden met chablis van de thuistap en het bingewatchen van tv-series, terwijl Aksel zich afbeulde op zijn langlaufski’s.

Huwelijkse ontrouw

Elin en Aksel hadden op die manier prima verder gekund, als Elins oude vlam Björn niet zou zijn opgedoken op Facebook. De roes van goedkope wijn wordt in eerste instantie vervangen door de opwinding van huwelijkse ontrouw, maar nu overdenkt Elin vanuit haar praktijk noodgedwongen haar huwelijk. Wildgroei is met dat verhaal een scherpzinnig, vilein en oergeestig portret van een vrouw in midlifecrisis.

De roes van goedkope wijn wordt vervangen door de opwinding van huwelijkse ontrouw

Verteller Elin blikt tussen haar afspraken met patiënten door terug op de keuzes en relaties in haar leven. Doordat zij de terugblik op haar huwelijk en de ontmoetingen met haar jeugdliefde Björn afwisselt met de consulten van een wonderlijke stoet patiënten zit er veel vaart in het verhaal. Elins observaties van haar vaak licht hypochondrische en niet altijd even slimme patiënten en haar innerlijke dialogen met plastic skelet Tore in de hoek van haar spreekkamer zijn regelmatig ronduit hilarisch.

Zelfspot

In tegenstelling tot de klassieke doktersroman is jeugdliefde Björn niet de knappe, gespierde jonge god die minnaars vaak zijn, maar juist een soort antiheld. Zijn zielige verhalen over zijn voortslepende huwelijk nemen de lezer bepaald niet voor hem in. Het maakt de keuzes van Elin enigszins onbegrijpelijk, maar tegelijkertijd versterkt dit alles de tragiek van het menselijk leven.

Uit de nietsontziende analyses van Elin, waarin ze niet alleen haar patiënten (en daarmee de moderne burger) maar ook zichzelf fileert, spreekt een enorme dosis zelfspot. Niet voor niets schrijft het magazine Zin over Wildgroei: ‘Qua bijtende humor en grootmoedige zelfspot is deze roman het volwassen antwoord op alle Bridget Jones-varianten’. Het feit dat het Elin, die beroepsmatig toch kalm en rustig met vervelende en vreemde dingen moet kunnen omgaan, niet of nauwelijks meer lukt een blad voor de mond te nemen richting haar patiënten, haar partners of haar lezerspubliek, zal voor veel vrouwen op de leeftijd van Elin akelig herkenbaar zijn.

Eén ding is zeker: bij je eerstvolgende bezoek aan de huisarts zal dit boek door je hoofd dwarrelen en hoop je uit de grond van je hart dat je bezoek daar gerechtvaardigd is.

Wildgroei is het volwassen antwoord op alle Bridget Jones-varianten

Wildgroei is geschreven door de Noorse schrijfster Nina Lykke (1965), voor wie het boek haar internationale doorbraak betekende. In Noorwegen was Full Spredning, zoals de oorspronkelijke titel luidt, in 2019 de op een na best verkochte roman met inmiddels meer dan 50.000 verkochte exemplaren. Het boek is bekroond met de Brage Prijs: een Noorse literatuurprijs die jaarlijks wordt uitgereikt door de stichting Norwegian Book Prize. De Nederlandse vertaling van Wildgroei, verzorgd door Paula Stevens, verscheen in 2021 bij Uitgeverij Atlas Contact.

“Weet jij nog een goed boek voor mij?” Die vraag wordt mij regelmatig gesteld. Tijdens mijn studie Nederlands aan de Rijksuniversiteit Groningen verslond ik alles wat los en vast zat. Zelfs op de kleinste studentenkamers bogen de boekenplanken steeds verder door. In de jaren die volgden was er soms meer en soms minder tijd (of zin) om te lezen. Toch bleef de vraag naar interessante boeken, artikelen of tijdschriften vanuit mijn omgeving altijd komen. Daarom neem ik in mijn seizoensnieuws ieder kwartaal een kleine boekenrubriek op.

Wil je meer lezen over mijn werkzaamheden als tekstschrijver en mijn leven op het platteland? Abonneer je dan op mijn seizoensnieuws!